51. Rilton Cup 2023/24 Tamamlandı

6 Ocak 2024 | Baran Demir

Avrupa’nın en güçlü ve köklü turnuvalarından biri olan “Rilton Cup” turnuvasının 51’incisi tamamlandı.

27 Aralık 2023 Çarşamba günü başlayan 9 turluk bu zorlu turnuva 5 Ocak 2024 Cuma günü yapılan son hamlelerle tamamlanmış oldu. İsveç’in Stockholm kentine bulunan Scandic Continental’de yapılan bu köklü turnuvanın şampiyonu 7,5 puanla Ukrayna asıllı İsveçli GM Vitaly Sivuk (2490) oldu.

Scandic Continental
Kaynakça : www.booking.com

Rilton Cup’ın Kısa Tarihçesi

Pandemi dönemi ile birlikte online hızlı turnuvaların (bkz. Titled-Tuesday ) düzenlenmesi, kuvvetli oyuncuların (bkz. GM Hikaru Nakamura, GM Magnus Carlsen vb.) sosyal platformlarda (bkz. Twitch, Youtube vb.) blitz, bullet gibi formatlarda oyunlar oynaması ve Netflix’de yayınlanan Walter Tevis’in romanından uyarlanan “The Queen’s Gambit” (Vezir Gambiti) mini dizisinin etkisiyle birlikte satranç geniş kitlelere yayıldı. Bu dönem ile birlikte birçok alanda değişimler oldu ve satrançta bu değişimlerden net bir şekilde etkilenerek “Masa Başı” ve “Online” olarak net bir şekilde ikiye ayrıldı. Hatta online satranç turnuvaları o kadar ciddi bir hale dönüştü ki “The Champions Chess Tour 2023 (CCT)” turnuvasının önemli ayaklarından biri olan ve toplam 235.000$ para ödülünün dağıtıldığı “Julius Baer Generation Cup” turnuvası online olarak düzenlendi. Tabi ki de bunun en önemli sebeplerinden biri izlenebilirlik ve oyunlarda ki akış. Klasik turnuvalarda ise oyun akışı daha yavaş oluyor, bundan kaynaklı olarak da yayınlar çok daha uzun sürüyor. Bu durumda izlenebilirliği önemli ölçüde azaltıyor. Bu sebeplerden dolayı klasik turnuvaları gelenekselleştirmek için gerekli finansal gücü bulmak hiçte kolay değil. Peki, bu yıl tamamlanan 51. Rilton Cup turnuvası günümüze kadar nasıl devam etti? Bu sorunun cevabını ancak turnuvanın oluşum sürecindeki hikayeden anlayabiliriz.

Tiyatro yönetmeni IM Jesper Hall (2492), turnuvanın hikayesini şu şekilde anlatıyor.

“1971 yılında bir yaz günü, yerel satranç turnuvası Stockholm Açık'ın organizatörlerine 12.000 SEK (SEK:İsveç Kronu) tutarında bir havale geldi. Ekteki kısa talimat "Güçlü bir turnuva yapın" idi. Santral, görünüşünden fazlasını çok az kişinin bildiği Dr. Tore Rilton'dan geliyordu.

Organizatörler sponsorlarına mektupla teşekkür etmeye çalıştıklarında, karşılığında mektuplarını geri aldılar ve aradıklarında, doktorun herhangi bir çağrıya cevap vermediğini açıklayan kuru bir sekreter sesiyle karşılandılar. Organizatörlerin bağışa dikkat çekmek için yapabileceği tek şey turnuvanın adını Rilton Kupası (Rilton Cup) olarak değiştirmek oldu.

On iki yıl sonra Tore Rilton (1904-1983) öldü. Daha sonra yeni kurulan vakıf Dr. Tore Rilton'un anma fonuna önemli miktarda para miras bıraktı. Vakfın temel görevlerinden biri, Rilton Kupası turnuvasının finansmanını tüm zamanlar için güvence altına almaktı.”

Turnuva ile ilgili tüm detayları ise IM Jesper Hall’in (2492), 2007 yılında yazdığı “Tore och turneringen : historien om Rilton Cup” kitabında bulabilirsiniz.

Bu köklü turnuvaya bu yıl ülkemizden ekibimizin önemli bir parçası, “JOSEPH HENRY BLACKBURNE: Yaşamı ve Oyunları”, “Şampiyonu Anlamak MAGNUS CARLSEN” ve “ALEXANDER ALEKHINE” kitaplarının yazarı, satranç antrenörü ve son yıllarda sporculuğa ağırlık vermesiyle önemli bir yükselişe geçen FM Selim Çıtak (2350) ve genç sporcumuz IM Hasan Hüseyin Çelik’in (2436) kardeşi, son zamanlarda hızlı bir yükselişe sahip olan CM Ali Alper Çelik (2222) katıldılar.

FM Selim Çıtak (2350) Eğitim Serileri
Kale Oyun Sonları : https://satranc365.com/seri/kale-oyunsonlari

Kale Oyun Sonları 2: https://satranc365.com/seri/kale-oyunsonlari-2

Kale Oyun Sonları ile ilgili tanıtım videosu : https://www.youtube.com/watch?v=Xv_BP5p-Wh4&t=323s

Youtube kanalımızda bulunan FM Selim Çıtak’ın (2350)
“Satranç Tarihindeki BÜYÜK GAFLAR!”
Serisini izlemek için : https://www.youtube.com/playlist?list=PLcvz05tFXHb5Id2Jbd--h6qNjmF-O_y92

FM Selim Çıtak (2350) © Lars OA Hedlund

Beyaz taşlarda FM Selim Çıtak (2350), siyah taşlarda ise CM Ali Alper Çelik (2222) maç analizi yapıyorlar.

Klasikleri Bilmenin Önemi

Günümüz satranç müsabakalarında uzun açılış teorileri, bilgisayar analizlerinde bulunan novaliteler (yenilikler) belirleyici bir rol oynamaktadır. Fakat makina analizlerinin ve teorilerin bittiği yerde maçta tek başımıza kalırız ve artık oyun gücümüz ve anlayışımız konumdaki üstünlük ne olursa olsun sonucu belirleyen taraf olur. Oyun anlayışımızı geliştirmek adına da yapılacak önemli çalışmalardan biri de “Klasik Maçları” incelemek olacaktır. Örnek vermek gerekirse GM Mihal Marin’in yazdığı “Learn from the Legends” kitabının içeriğinde bulunan kale oyun sonları “Akiba Rubinstein’s Rook Endings” bölümü altında incelenmiştir.

GM Mihal Marin’in yazdığı “Learn from the Legends” kitabının içendekiler bölümü

Başka bir örnek vermek gerekirse 2013 Tata Steel A – 75. Wijk aan Zee turnuvasının 4. turunda GM Levon Aronian (2802) ile GM Viswanathan Anand (2772) arasında oynanan karşılaşmada, GM V. Anand (2772); 1 yıl önce GM Boris Gelfand (2727) ile oynadığı “Dünya Şampiyonluğu karşılaşması için hazırladığı varyantı oynadığını ve fakat maç içinde bu varyantı hatırlamakta zorluk çektiğini” belirtiyor.

Maçta L. Aronian (2802), 12.Ag5 hamlesini oynuyor ve GM V. Anand (2772), George Rotlewi vs Akiba Rubinstein, Lodz , 1907 yılından oynanan partiyi andırırcasına b7 filinin çaprazını açmak için 12…c5!(D) hamlesini oynuyor ve h7 piyonunu feda ediyor.

Akiba Rubinstein’ın 16…Fxe5 hamlesinden sonra oluşan konum

Maçın 19.Axf8 (D) hamlesinden sonra oluşan konumu ise A. Rubinstein’ın 20…Ag4! (D) hamlesinden sonra oluşan konumuna ciddi anlamda benzemektedir.

GM Viswanathan Anand (2772) muazzam oynadığı bu karşılaşmayı 23. hamlenin sonunda kazanmayı başardı. Bu enfes maçta Akiba Rubinstein’ın GM Viswanathan Anand’ı (2772) net bir şekilde etkilediğini görebiliyoruz.

Buna benzer klasikleşmiş minyatür maçları incelemek için 2015 yılında 2. baskısını yapan FM Alper Efe Ataman’ın (2164) kaleme aldığı “Satrançta Öğretici Minyatürler” kitabını inceleyebilirsiniz.

Kitabın incelemesi ile ilgili videoyu izlemek için:
https://www.youtube.com/watch?v=Zfdf8bIY_gY

WCM Marija Kuznecova (2011) vs CM Ali Alper Çelik (2222), 7. Tur

Klasikleri bilmenin önemine değinmek adına genç sporcumuz CM Ali Alper Çelik’in (2222), kazandığı güzel bir maçı sizlerle paylaşmak istiyorum.

CM Ali Alper Çelik (2222) © Lars OA Hedlund

1.e4 c5 2.Af3 e6 3.d4 cxd4 4.Axd4 a6 5.Ac3 b5(D) Sicilya Savunması, Kan Varyantı, Wing Atak, bu varyantı genellikle siyah taşlarla kazanmak isteyen oyuncular, dinamik konumlar elde edebilmek için seçerler.

6.a3 Fb7 7.Fd3 burada genellikle 7…Vc7 hamlesi tercih edilirken genç sporcumuz daha az oynanan 7…Ac6 (D) hamlesini tercih etti.

8.Axc6 Fxc6 9.0-0 Ae7 10.Ve2?! (10.Fe3!) Ag6 (D) bu hamle ile birlikte CM Ali Alper Çelik (2222), konumu eşitlemeyi başardı.

CM Ali Alper Çelik (2222) © Lars OA Hedlund

11.f4 Fc5+ 12.Şh1?! (12.Fe3!) 0-0 13.Kf3?! (13.Fe3) Vh4 (D) oluşan konumla birlikte CM Ali Alper Çelik (2222), şah kanadına kuvvetlerini getirmeye başladı ve fikri …f5 oynayarak c6 filinin çaprazını tamamen açmak ve bu sayede filler ve vezirin iş birliği ile birlikte rakibi için oynaması çok zor bir konum oluşmuş olacak.

14.Fd2 f5 15.Kaf1 Vg4 16.Ve1 Kae8 17.Kg3 Vh4 18.Vd1 d5 (D) bilgisayar analizleri bu hamleyi çok beğenmediler ama konumun dinamiklerine uygun çok önemli bir hamle. Rakibin e4 piyonu Fc6’yı kısıtlıyor ve bu da atağın başarılı olmasını engelliyor. Bu e4 piyonunu ortadan kaldıran 18…d5 hamlesi maçın gidişatını önemli ölçüde etkiledi.

19.Kh3?? (19.exd5) Vxh3! 20.gxh3?? dxe4 21.Fe2 Kd8 22.Ve1 Kxd2!! (D)oluşan bu konum George Rotlewi vs Akiba Rubinstein , Lodz , 1907 yılında oynanan maçın 23…Kd2!! (D) hamlesinden sonra oluşan konumu oldukça andırıyor.

23.Ff3 Kxc2 24.b4 Fd4 25.Axe4 fxe4 26.Fxe4 Kc1! (D) bitirici son darbe, CM Ali Alper Çelik (2222) taş önde olduğu kazanç bir oyun sonuna geçiyor.

27.Fxc6 Kxe1 28.Kxe1 Axf4 29.Fb7 e5 30.Kc1 Kf6 31.Kc8+ Şf7 32.Kc7+ Şg6 0-1

Bu muhteşem oyunda da Akiba Rubinstein’ın etkilerini görüyoruz.

Bu kuvvetli turnuvayı FM Selim Çıtak (2350); 4,5 puanla, CM Ali Alper Çelik (2222) ise 4 puanla tamamladılar. Sporcularımıza gelecek turnuvalarında başarılar diliyoruz.