Türkiye Gençler Şampiyonası; Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün kurtuluş mücadelesini başlattığı Samsun’da 17-23 Mayıs tarihleri arasında düzenlendi. 9 tur oynanan şampiyonada sporcular 90 dakika + her hamle için 30 saniye eklemeli süre temposunda oynadılar.

Bu zorlu turnuvada FM Uygar Duruçay, 7 galibiyet ve 2 beraberlikle birlikte toplam 8 puan alarak namağlup şampiyon oldu. 2137 Elo performansı gösteren Uygar, 29,6 Elo puanı kazanarak tekrardan 2100 Elo puanını geçmeyi başardı. İkinci ise 6 galibiyet ve 3 beraberlik ile turnuvayı 7,5 puanla tamamlayan Buğra Hamza Tutmaz oldu. Turnuvayı namağlup bir şekilde tamamlayan Buğra Hamza, 2049 Elo performansı ve 69,2 Elo puanı kazanarak yakın zamanda 2000 Elo barajını geçeceğinin sinyallerini verdi. Üçüncü sırada ise Yüşahan Nuhoğlu yer aldı. 5 galibiyet ve 4 beraberlikle turnuvayı namağlup bitiren Yüşahan, topladığı 7 puanla birlikte 1990 Elo performansı gösterdi ve Elo puanını 93,2 artırmış oldu. Yüşehan’ı da yakın zamanda 2000 Elo puanını aşmış bir şekilde göreceğimize eminim.

Bu yazımda şampiyonun piyon zayıflığı yaratma ve buna karşı oynama konusunda adeta ders niteliğinde kazandığı 5. tur karşılaşmasını sizlerle paylaşacağım.

FM Uygar Duruçay (2095) vs Kaan Özkan (1903) – 5.Tur – 20.05.2025

1.d4 Af6 2.Af3 g6 3.Fg5 (D)

Uygar, oynamayı en sevdiği açılışlardan biri olan Torre Atak varyantını tercih etti.

3…Fg7 4.Abd2 d6 5.e3 (D)

Kendi yaş grubunun iddialı sporcularından olan Uygar ve Kaan, 2024 Türkiye Yıldızlar Şampiyonası 4. turunda da aynı açılışı oynamışlardı. Fakat o oyunda Uygar hep tercih ettiği 5.c3 hamlesini oynarken, bu oyunda farklı bir varyanta geçiş yaptı.

Turnuvalarda rakipleri şaşırtmak adına özellikle de amatör sporcular farklı açılışları sık sık denemek isterler. Fakat her açılışın/varyantın önemli incelikleri bulunmaktadır. Bu incelikler rakibiniz hata yaptığında o hatayı nasıl cezalandıracağınızdan veya nasıl pozisyonu zorlayacağınıza kadar birçok teknik detayı içinde barındırır. Bu tip detayları son gece yapılan açılış hazırlıklarıyla öğrenmek ve uygulamak oldukça zordur. Çünkü teorik çalışmalar, pratik tecrübeler, analizler, örnek oyunlar incelemeler bir açılışı öğrenmenin yoludur. Bu yüzden Uygar’ın yaptığı gibi bambaşka piyon yapıları ve fikirlere sahip açılışlar yerine, hakim olduğunuz açılışın içinde farklı varyantlar seçmek çok daha akıllıcadır.

5…0-0 6.Fc4 h6 7.Fh4 c5 (D)

Kaan’ın varyanta oldukça hakim olduğunu bu hamle ile anlıyoruz. Online veri tabanında 38 oyunda sadece 4 defa tercih edilen bu varyantta siyah 3 karşılaşmayı kazanmış sadece 1 oyun beraberlikle sonuçlanmıştı. Ben ise bu varyantı ilk defa süper GM V. Artemiev ile GM D. Howell arasında 2021 yılında oynanan karşılaşmada görmüştüm. İngiliz satrancının en kuvvetli isimlerinden olan D. Howell, bu oyunu taktik fırsatları kusursuz bir şekilde değerlendirerek kazanmıştı.

8.c3 Vc7N (D)

Kaan, yaklaşık 6 dk düşündükten sonra tahtada bu şekilde ilginç bir yenilik yaptı. Bu hamlenin fikri ise 9…cxd4 10.cxd4 g5 11.Fg3 Ff5 oynayarak vezir kanadında baskıyı artırmaktı. 8…Ac6 ya da 8…cxd4 hamlelerinden biri ise çok daha doğaldı.

9.0-0 Ah5?! 10.dxc5?! (D)

Analizler bu hamleyi çok beğenmediler. Çünkü siyahın 9…Ah5?! hamlesinden sonra beyazın hafifte olsa bir avantajı oluştu. Bu avantajı devam ettirebilmek için ise 10.h3 hamlesinin daha etkili olduğu anlaşılıyordu. Bu hamlenin fikrini anlatmak için 10…g5 11.Ah2! (D) pozisyonuna bakabiliriz.

10…dxc5 11.Vc2

Benzer şekilde 11.h3 hamlesi yine etkiliydi. Fikir ise 12.g4 Af6 13.Fg3 oynayarak hem tempolu bir şekilde fil çiftimizi oyunda tutuyoruz hem de kritik f5 karesini kontrol ediyoruz.

11…Ff5 12.e4 Fc8 (D)

Kaan, rakibine e4 sürdürerek çok önemli f4 karesini zayıflatmış oldu. Bu siyah için önemli bir başarı!

13.Fg3 Axg3 14.hxg3 g5? (D)

Siyah konumun dinamiklerini tam olarak anlayamadı ve elde ettiği tüm avantajı kaybetmesiyle birlikte rakibine ciddi bir avantaj vermiş oldu. Çok daha iyisi ve doğalı 14…Ac6 ile vezir kanadı taşlarını geliştirmekti.

15.Ah2?! (D)

Çok daha iyisi 15.e5 (D) oynamaktı.

Uygar’ın bu fikri gördüğünü düşünüyorum. Ancak bu konumda 15…g4 16.Ah4 e6 17.f4 varyantını kaçırmış veya doğru değerlendirememiş olabilir. Tabii ki de konum oldukça dinamik ve tarafların en iyi hamleleri/fikirleri bulamamaları oldukça doğaldır.

15…Fe6? (D)

Kaan’dan stratejik bir hata! Piyon yapısını bozan bu hamle Uygar’a ciddi bir pozisyonel avantaj verdi. Masa başında oynaması kolay olmasa da 15…g4 eşitliği devam ettirirdi. Tabii ki de rok attığımız kanatta piyonlarımızı ilerletirken çok dikkatli olmalıyız çünkü her piyon ilerleyişi belirli zayıflıklarında yanında getirir. Ancak hem g4 piyonuna ciddi bir saldırı olmaması hem de h2 atının kısıtlanmasından dolayı siyah şah kanadında herhangi bir problem yaşamayacaktır. Çünkü f piyonunun her ilerlemesinde …gxf3 ile cevap verilip g3 piyonunun zayıflığı üzerine oynanılabilirdi.

Tahmince Kaan, e dikeyinin kapalı olmasından dolayı bu dikeyde oluşacak olan ayrık bingeç (izole double) piyonlarına beyazın saldıramayacağını düşündü.

16.Fxe6 fxe6 (D)

17.Ac4 b5 18.Ae3 Ad7 19.Kae1 c4 20.e5 (D)

Beyazın e5 piyonu 3 taş tarafından alınabilecek durumdadır. Bilgisayar analizleri ise bu hamleyi hiç beğenmedi ancak bence Uygar, çok zekice bir plan buldu. Çünkü bu pozisyonel piyon fedası sayesinde rakibinin e dikeyinde bulunan zayıf piyonlarını saldırabilecek hem de b1-h7 çaprazını açarak şaha karşı hücumda vezirini rahat bir şekilde atağa dâhil edebilecek.

20…Axe5 21.Aeg4 Ad3 22.Kxe6 h5 23.Ah6+ (D)

İnsan ve bilgisayar arasındaki farkı çok net gösteren pozisyonlardan biri! Stockfish 17.1, bu konumun dengeli olduğunu gösteriyordu.

Açıkçası ben, siyah taşlarla oynasaydım eşit bir konum oynadığımı anlayamazdım ve masa başında oldukça gergin hissederdim. Buna benzer tek hamlelerin olduğu ve karmaşık konumlarda ise en üst düzey GM’ler olmak üzere her seviyeden sporcuların hata yapması çok doğaldır. Benzer bir hata Kaan’dan geldi.

23…Şh7? 24.Ve2 (D)

Uygar, elde ettiği avantajı büyütmeye başladı. Artık Siyah, şah kanadı zayıflıklarını tutamaz.

24…Ac5 25.Kxe7 Vc6 26.Af7 g4 27.Ve5!! (D)

Her ne kadar bilgisayarın ilk hamlesi olmasa da o kadar çok tehdidi var ki bu hamlenin “!!” değerlendirmesini hak ettiğini düşünüyorum. Masa başında bu tip hamleler, rakibinizi hem mental hem de doğru hamleler bulma konusunda oldukça sıkıntıya sokar.

27…Vg6 28.Vxc5 ?! (D)

Uygar, bu hamleye yaklaşık 11 dk düşündü. Açıkçası ben daha basit kazancın; 28.Ag5+ Şh8 (28…Şh6 29.Vxc5 Vxg5 30.Vxg5 Şxg5 31.Kxg7+ beyaz bir at ve 1 piyon önde rahat kazanacaktır.) 29.Vxc5 Kf5 30.Kxg7 Şxg7 31.Vd4+ Şg8 32.Ae4 (D) varyantından sonra oluştuğunu düşünüyorum.

28…Kxf7 29.Kxf7 Vxf7 30.Vxb5 Ke8 31.f3! (D)

Uygar ise 2 piyon önde ve taşların daha fazla sadeleştiği bu konumun daha kazanç olacağını değerlendirdi. Açıkçası 2 seçenekte kazançtır, buradaki farklılık tamamen oyunculuk tarzı ile ilgilidir.

31…Ke5 32.Vc6 Ve7 33.Vxc4 (D)

33.fxg4 ise kazanan diğer hamleydi.

33…Ke2 34.Vd3+ Şh8 35.fxg4 Kxb2 36.gxf5 (D)

Uygar, olabildiğince en sağlam ve garanti kazanca ulaşmaya çalıştı. Bu oldukça mantıklıdır çünkü oyun ne kadar karmaşık olursa hata yapma şansımız o kadar artar. Bu da kazanç konumlarda puan kaybetmemize sebep olur. Eğer daha sert oynamak isteseydi 36.Kf5 ile h5 piyonuna saldırabilirdi.

36…Vc5+ 37.Şh1 Vxh5 38.Kf4 (D)

38…Ve5 39.Vd8+ Şh7 40.Af3 (D)

Beyazın tüm taşları oyunda ve rakip şaha atak yapmaya hazır vaziyetteler.

40…Vxc3 41.Ag5+ Şg6 42.Ve8+ Şxg5 43.Kg4+ Şxg4 44.Vg6# (D)

Şampiyondan güzel bitiriş! Her ne kadar hatalar barındırsa da pozisyonel ve taktik açıdan öğretici bir oyun oynadı,Uygar.

Başta şampiyon FM Uygar Duruçay olmak üzere, dereceye giren ve mücadele eden tüm sporcuları tebrik ediyor ve başarılarının devamını diliyorum.

Birinci FM Uygar Duruçay, ikinci Buğra Hamza Tutmaz ve Üçüncü Yuşahan Nuhoğlu
Kaynak: https://gencler.tsf.org.tr

Toplu Ödül Töreni
Kaynak: https://gencler.tsf.org.tr

Turnuva detaylarına ve oyunlara ulaşmak için;

https://gencler.tsf.org.tr

Yazar: Baran DEMİR

2025 Türkiye Gençler Şampiyonu FM Uygar DURUÇAY

Son Haberler

2025 FIDE Dünya Kupası Hindistan’ın Goa Eyaleti’nde Başladı!

Avrupa Satranç Kulüpleri Kupası Sona Erdi!

Avrupa Satranç Kulüpleri Kupası Başladı