NESİLLER ÇATIŞMASI: PETER SVİDLER vs YAĞIZ KAAN ERDOĞMUŞ

Fransa’nın en büyük liman kenti olan Marsilya şehri, 24-29 Temmuz tarihlerinde önemli bir organizasyona imza attı.

Kaynak: Tiia Monto -
https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=21519257

Süper yıldızımız GM Yağız Kaan Erdoğmuş, 3 defa Adaylar Turnuvasına (2013, 2014 ve 2016) katılmış, 2011 Fide Dünya Kupasını kazanmış ve 8 kere Rusya şampiyonu olmuş (1994, 1995, 1997, 2003, 2008, 2011, 2013 ve 2017) efsanevi Rus GM Peter Veniaminovich Svidler ile karşılaştı.

6 tur üzerinden oynanan karşılaşmalarda, sporculara ilk 40 hamle için 100 dakika süre verildi. 40. hamleler yapıldıktan sonra saatlerine 30 dakika daha süre eklenen sporcular, her hamlede 30 saniye süre kazandılar.

Bu yazımda Yağız Kaan’ın muhteşem minyatürü ile sonuçlanan 4. oyunu siz değerli okuyucular ile paylaşmak istiyorum.

GM Yağız Kaan Erdoğmuş (2626) vs GM Peter Svidler (2698)

1.d4 Af6 2.c4 g6 3.Ac3 d5 (D)

Grünfeld Savunması! Bu savunma konusunda Peter Svidler; Dünya’nın en iyi dosyalarından birini hazırlayan ustadır.

Yağız Kaan ise geniş bir açılış repertuarına sahip olsa da çoğunlukla 1.e4 hamlesini tercih ediyor. Bu tercihi görünce Yağız Kaan ve ekibinin özel bir hazırlık yaptığını düşündüm.

4.Fg5 (D)

Tam olarak beklediğim hazırlık buna benzer bir yan varyanttı. Mega Database 2025’de araştırmalar yaparken, Yağız Kaan’ın bu varyantı hiç oynamadığını gördüm. Fakat baş antrenörü Azerbaycanlı süper GM Şehriyar Hamid oğlu Memmedyarov’un bu varyantla ilgili çok fazla tecrübesi bulunmaktadır.

Veriler Online Database’den alınmıştır.

4…Ae4 (D)

Peter Svidler; “Lifetime Repertoires: Peter Svidler's Grünfeld − Part 1” dosyasında 4…Fg7 hamlesini önermesine karşın bu hamleyi çok fazla tecrübe etti.

Veriler Online Database’den alınmıştır.

Hamlenin amacı ise çok basittir; fil çiftini almaya çalışmaktır. Filin kaçtığı durumlarda ise …Axc3 - …dxc4 ile konuma devam edip, mümkün olduğunca c4 piyonunu sonuna kadar korumaya çalışmaktır.

5.cxd5 Axg5 6.h4 (D)

Yağız Kaan, feda ettiği taşı bu şekilde geri alıyor. Bu varyantı özellikle GM Rudik Makarian ve IM Mahmoud Mohamed Ezat, sıklıkla tercih ettiler ve başarılı bir şekilde kullandılar.

6…Ae4 (D)

Taşı bu şekilde geri vermek çok mantıklıdır. Bu sayede hem merkezde d5 piyonu düşer hem de h dikeyi açılmamış olur. Daha iyi anlatabilmek için örnek birkaç varyant vermek istiyorum. 6…e6 7.hxg5 exd5 8.Vd2 Fg7 9.Vf4N (D)

Beyazın oldukça dinamik konumu bulunmaktadır ve siyah için …0-0 atmak hiçte kolay olmasa gerek.

Bir başka öğretici konum ise 6…e6 7.hxg5 Vxg5? 8.dxe6 Fxe6 9.d5 Ff5 10.Va4+ Ad7 (10…Fd7? 11.Vd4+-) 11.e4 Fg4 12.f3 +- (D) konumundan sonra oluşur.

7.Axe4 Vxd5 8.Ac3 Vd8

Açıkçası 8…Va5 (D) hamlesini daha dinamik bulmuştum.

9.h5 Fg7 10.Af3 c5?!N (D)

Bu yeniliği beğendiğim söyleyemem. Belki Peter Svidler; GM Matthias Bluebaum ile GM Velimir Ivic arasında 2021 yılında Riga’da oynanan oyunu analiz ederek, böyle bir yenilik yapmak istedi. O oyunda Velimir Ivic, 10…0-0 11.e3 c5 12.dxc5 Va5= (D) ile konumu tamamen eşitlemeyi başarmış, devamında da galibiyete ulaşmıştı.

11.d5! (D)

Tahtada rakibinizin kötü hamlesini cezalandırabilirseniz, o hamle hatalı olur. Yağız Kaan’ın bu kuvvetli hamlesi ile beyaz hem merkezde alan kazandı hem de siyahın vezir kanadı taşlarının gelişiminde problemler yarattı. Bu tip avantajları sporcularımla çalışırken, kumbaraya atılan küçük paralara benzetiyorum. O küçükler paralar birikerek nasıl yüksek meblağlara ulaşıyorsa, tahtada yapılan bu küçük üstünlükler de birikerek oyunu kazanmamıza olanak sağlıyor.

11…e6?! (D)

Peter Svidler, her şeye rağmen 11…Fg4 12.Va4+ Vd7 hamleleri ile gelişime devam etmeliydi.

12.Va4+ Fd7 13.Vf4 (D)

Yağız Kaan’dan öğretici bir vezir manevrası! Bu sayede Yağız Kaan oyunda olduğu gibi 0-0-0 atarak tamamen keskin bir pozisyon oynamak istiyor. Yağız Kaan’ın bu tercihi oldukça mantıklıdır. Çünkü Peter Svidler’e karşı Yağız Kaan’ın en büyük avantajı hesaplama hızı ve gücüdür.

13…0-0 14.0-0-0 (D)

Ters kanada roklarla birlikte Yağız Kaan, istediği keskin konumu elde etmeyi başardı.

14…exd5 15.Axd5 Ac6 16.e3 (D)

Yağız Kaan, bu kritik hamleye yaklaşık 12 dakika süre harcadı. Açıkçası bu sessiz hamlenin çok kuvvetli olduğuna inanıyorum. Çünkü atakta olmayan son taş beyaz kareli fildir ve bu filin a1-g8 çaprazına gelerek gelişmesi oyunun biteceği anlamına gelmektedir.

16…h6 17.hxg6 fxg6 18.Vg3 (D)

“Satrancın özü; basmadır.” Bu sözü Fransa’da antrenörlük kariyerine devam eden Türk Satrancının yetiştirdiği en kuvvetli oyunculardan ve antrenörlerinden biri olan GM Mert Erdoğdu bana söylemişti. Mert Erdoğdu, benim gibi yarı amatör sporcuların yanı sıra Tunahan Makaracı, Şiar Yaran, Işık Can ve Yağız Kaan Erdoğmuş gibi kuvvetli ustalarlar da çalışmış, çok kıymetli bir antrenör aynı zamanda mentörlüğü çok kuvvetli bir ağabeydir. Yazıma devam etmeden önce eski antrenörüm ve ağabeyim olan Mert Erdoğdu’ya saygı ve sevgilerimi siz değerli okuyucuların huzurunda bir kere da iletmek istiyorum.

Analize devam edecek olursak, kaçma hamlesi yaparken bile basan hamleler yapmamız çok önemlidir. Oklardan da gördüğünüz üzere Yağız Kaan’ın çok fazla tehditi bulunmaktadır ve siyah bu tehditleri önleyemez.

18…Ff5?? (D)

Peter Svidler, neredeyse hiç düşünmeden yaptığı bu hamle yüzünden tamamen kayıp konuma düştü. Açıkçası bu oyunu canlı izlerken gözlerime inanamadım. Peter Svidler gibi Dünya 4 numarası olmayı başarmış, üst düzey usta bu konumda nasıl bu kadar hızlı oynar, inanılacak gibi değil.

Kaynak: https://fidelists.blogspot.com/2008/05/january-2004-fide-rating-list.html

Yine de satrancın bu tarafını seviyorum. Bilgisayar analizlerinin bu kadar geliştiği, açılış teorilerinin bu kadar derinleştiği şu dönemde bu tip hatalar, halen satrancın insani bir tarafı olduğu bizlere gösteriyor.

Peki Peter Svidler, bu konumda en dirençli savunmayı nasıl yapabilirdi? Tabii ki de 18…Fe8 hamlesini oynayarak. Bu hamlenin fikri hem g6 piyonuna korumak hem de …Ff7 gelerek kuvvetli d5 atından kurtulmaktır. Fikrin daha iyi anlaşılabilmesi için örnek bir varyant vermek istiyorum. 19.Kh4 Ff7 20.Kg4 Fxd5 21.Kxd5 Vf6 (D) varyantından sonra konum beyaza üstün olmasına rağmen mücadele devam edecekti.

19.Fc4 (D)

Yağız Kaan hemen atakta olmayan son taşını atağa getiriyor ve taktiksel numaralar ile birlikte vezir kazanmak istiyor.

19…Şh8 20.Ag5 (D)

20…Ve8?? 21.Kxh6+ Fxh6 22.Kh1 (D) 1-0

Muhteşem bir bitiriş. Yağız Kaan, aldığı 3 galibiyet 2 beraberlik ile birlikte karşılaşmayı 4-2 kazanmayı başardı. Bu sonuçlarla birlikte +16 Elo puanı olarak canlı Elosunu 2642’ye çıkarmayı başardı.Bu sayede Ediz’den sonra canlı Elo sıralamasında 24 sıra birden yükselerek 87. sıraya yükselmeyi başararak top 100 sıralamasına giren 2. sporcumuz oldu.

Bu karşılaşmanın gerçekleşmesinde Evren Üçok başta olmak üzere FM Selim Gürcan ve GM Mert Erdoğdu’ya teşekkürlerimizi sunarız.

Oyunları incelemek için:
https://lichess.org/broadcast/clash-of-generations-peter-svidler-vs-yagz-kaan-erdogmus--classical/round-1/Ri059wwb

Yazar: Baran DEMİR

NESİLLER ÇATIŞMASI: PETER SVİDLER vs YAĞIZ KAAN ERDOĞMUŞ

Son Haberler

2025 FIDE Grand Swiss Turnuvası Sona Erdi!

2025 FIDE Grand Swiss Turnuvası Özbekistan’ın Semerkant Şehrinde Başladı!

Türkiye İş Bankası Satranç Süper Ligi’nde Şampiyon Bayegan Pendik Satranç Spor Kulübü Oldu!